1926

Boek, 16.2 x 22.9 x 16 cm.
Materials: paper, ink

Collection: Collection M HKA, Antwerp.

Hans F. K. Günther, The Racial Elements of European History,1926
Published by J. F. Lehmanns Verlag
First edition 
Collection M HKA, Antwerp

Hans Friedrich Karl Günther (1891-1968) was linguïst van opleiding. Hoewel hij geen achtergrond had in antropologie of eugenetica, gaf uitgever J.F. Lehmann hem in de jaren twintig de opdracht om populairwetenschappelijke boeken over het thema ras te schrijven. Zijn boeken waren bedoeld voor het grote publiek en werden door verschillende wetenschappers verworpen als onwetenschappelijk. Niettemin hadden ze een belangrijke invloed op de racistische theorieën van Adolf Hitler. Begin jaren 1930 werd Günther door de plaatselijke nazi-administratie benoemd tot hoogleraar antropologie aan de Universiteit van Jena, en zowel Hitler als Göring woonden zijn inaugurele rede bij. Hij was de enige racistische theoreticus die zich bij de partij aansloot alvorens de nazi's in 1933 aan de macht kwamen, en hij kreeg in die kringen de bijnaam 'Rassen-Günther' en 'Rassenpapst'. Gedreven door het idee dat “een ras zich toont binnen een menselijke groep die van elke andere menselijke groep wordt afgegrensd door zijn eigen combinatie van lichamelijke en mentale kenmerken, en op zijn beurt alleen zijn eigen soort produceert,” geeft Günther een overzicht van vijf verschillende Europese ‘rassen’. Hij beschrijft hun fysieke en mentale kenmerken en benadrukt de cruciale rol die de ‘noordse’ subgroep speelt. Günther komt tot de conclusie dat Noordwest-Europa de oorspronkelijke bakermat is van het ‘noordse ras’. Uitgebreid beeldmateriaal belicht raciale typen en historische gebeurtenissen. Na WOII werd Günther veroordeeld tot drie jaar gevangenis, maar de aanklacht werd ingetrokken, hij werd vrijgelaten en bleef zelfs publiceren over eugenetica en ras. Na de oorlog werd Rassenkunde Europas verboden, maar het boek is tegenwoordig opnieuw beschikbaar onder de noemer 'etnologische studie'.

Over M HKA / Missie

Het M HKA is een museum voor hedendaagse beeldende kunst, film en beeldcultuur. Het is een open ontmoetingsplaats van en voor de kunst, de kunstenaar en het publiek. Het M HKA ambieert een voortrekkersrol in Vlaanderen en een internationaal profiel voortbouwend op de Antwerpse avant-gardetraditie. Het M HKA overbrugt de verhouding tussen artistieke en brede samenlevingsvragen, tussen het internationale en het regionale, kunstenaars en publiek, traditie en vernieuwing, reflectie en presentatie. Centraal daarbij staat de collectie met verwerving, beheer en onderzoek.

Over M HKA Ensembles

Met M HKA Ensembles zetten we onze eerste voor het publiek zichtbare stappen in het digitale landschap. Ons doel is met behulp van nieuwe media de kunstwerken nog beter te kaderen dan we tot nu toe hebben kunnen doen.

De toepassing is volledig in het museum ontwikkeld en is toegankelijk via een breed gamma aan toestellen: smartphones, tablets en desktopcomputers.

Deze publieksversie is geen eiland op zichzelf, maar kadert binnen een groter digitaal geheel. De inhoud komt rechtstreeks uit de ensemblebank, een intern breed gedragen werkinstrument dat toelaat diverse betekenislagen te creëren rond de kunstwerken. Productie, curatoren, bemiddeling (maar ook externen): iedereen draagt bij. Op die manier kan de kennis van binnen het museum met een klik doorstromen tot in de zalen. Het M HKA is van plan deze oefening in transparantie de komende jaren met enthousiasme voort te zetten en nog meer uit te breiden.